سری پنهان ، شعر نو ، خالقی اسفاد

 

یکشنبه, ۳۱ شهریور ۱۳۹۸، ۰۷:۳۷ ب.ظ

محمدعلی خالقی

۰ نظر

ساز آواز  گلستان و انارستانها

کرم در قلب اناری می زیست 

تاک بر قامت گردوی بلند می رقصید 

طوقی زرد در تاک  نوک بر دانه ی انگور می زد 

سرو در قامت رعنایی خود گستاخ بود 

                لانه ی مور در ریشه ی سرو پنهان بود 

                 بید مجنون در خود می لرزید 

                 شاخه هایش نگران می لغزید 

       دارکوبی بر قلب درخت می کوبید 

              خانه اش چوبی بود 

       و کلاغ هایی که بر بام درختان کاج 

                        هر روز بر زمین و بشریت نگرند 

         و چنین بود قانون طبیعت در ....

          سری پنهان 

                                                            خالقی  اسفاد 

 

اسفاد وطنم. esfadvatanam.blog.ir

اسپخنگور

تاج ریزی سیاه، گیاهی دارویی است که دم کرده آن برای رفع سوزش معده مفید است.

گیاه تاج ریزی سیاه یا روباه تورک و یا انگور روباه که با نام محلی اسپخنگور شناخته می‌شود، دارای طبیعتی خیلی سرد و خشک است.

این گیاه، به حالت تازه بوی نامطبوعی احساس می‌شود، اما پس از خشک شدن این بو از بین می‌رود.‏ تاجریزی پیچ به طور ملایم اثر ملین دارد، مدر و نیرو دهنده‌ بدن است. همچنین معرق و به عنوان تصفیه کننده خون به شمار می‌رود. مصرف این گیاه برای درمان بیماری‌های مزمن جلدی همانند اگزما، خارش، داءالصدف، سودا و نیز تبخال بسیار مفید است.

به گزارش ایسنا، برگ‌های تاجریزی سبز تیره، بیضی‏ شکل، کامل، نوک‏ تیز، کناره‌‏های برگ دارای دندانه‏‌های درشت با دمبرگ بلند به ساقه متصل است. گل‌های تاجریزی سفید است و در طول تابستان ظاهر می‌شود. میوه تاجریزی کروی و در ابعاد و شبیه آلوبالوی کوچک ابتدا سبز است، اما پس از رسیدن سیاه‏رنگ می‌شود. تاجریزی دارای دم کوتاه که در بن میوه به شکل پنج‏ گوشه سبزی شبیه بن بادنجان دیده می‌شود.

جوشانده برگ و سرشاخه‌های گل‌دار گیاه برای ضرب دیدگی و کوبیدگی اعضا، رفع خارش عضو تناسلی به صورت استعمال خارجی مفید است.

برگ‌های گیاه سمی است و از این رو نباید مصرف شود. مصرف میوه آن نیز تاحدی تجویز می‌شود. ضماد برگ آن برای تسکین سردرد مفید است.

استفاده از دمکرده برگ و میوه آن به صورت کمپرس و بخور برای درمان زکام و سردرد مفید است. برای درمان و التیام زخم گلو و عفونت چرکی نرمه بند دور انگشتان(ویتلا) مفید است.

در هند از میوه آن به عنوان مسهل و ملین مصرف می‌شود و داروی خانگی یبوست است. له شده برگ آن برای درمان ورم و تاول کاربرد دارد.

میوه تاجریزی همراه با پر سیاوشان، گل زوفا، گل بنفشه، ختمی خبازی، عناب و سپستان برای کاهش تب و تسکین درد موثر است.

استفاده از تاجریزی به صورت کمپرس برای درمان سوختگی کاربرد دارد. دم‌کرده تاجریزی برای رفع سوزش معده مفید است.

ضماد برگ گیاه برای درمان ترک نوک پستان و بیماری بواسیر اثرات مفیدی دارد.

میزان استفاده

برای تهیه دمکرده گیاه برای کمپرس، ۱۵ گرم برگ خشک گیاه را با ۱۵ گرم برگ کوکنار مخلوط کرده، در یک لیتر آب جوش به مدت ۶۰ دقیقه دم می‌کنند.

برای ضرب دیدگی اعضا ۵۰ گرم از برگ و سرشاخه‌های گلدار آن را در یک لیتر آب دم کرده و به صورت کمپرس استفاده می‌کنند.

برگ و سرشاخه‌های گیاه واجد ماده سولانین بوده که خاصیت سمی دارد و مسمومیت با آن باعث خارش گردن، سردرد و احساس خستگی می‌شود.

گیاهان دارویی ذخایر ارزشمند خراسان جنوبی بشمار می‌روند که علاوه بر حفاظت و احیاء، بهره‌برداری صحیح از آن در عرصه‌های منابع طبیعی، سبب بهبود سطح سلامت و ارتقاء کیفیت زندگی مردم می‌شود. در حال حاضر در خراسان جنوبی ۱۵۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده که از این تعداد ۸۰۰ گونه گیاهی مفید تولید می‌شود که باید در زمینه فراوری این گیاهان سرمایه‌گذاری شود.

چغوک پرونی ، کریمی ،عظیمی اسفاد

با سلام و احترام
زمان قدیم هم آبادانی بیشتر بود و هم سرسبزی ، اون زمان بارندگی برف و باران خیلی زیاد بود آب قنات زیاد بود . اکثرا در خانه هایشان  گاو و گوسفند و مرغ و خروس و سگ و گربه داشتند کشت آبی و دیم رونق داشت گندم و  جو آبی و دیم  ، کشت  من دو ، گاورس ، غوزه و صیفی جات و کشت پاییزه و مزارع بزرگ ارزن زیاد بود و نگهداری آن مزارع  هم خاطره انگیز بود. اگر در اسفاد قدیم ،آبادانی و کشت و کار زیاد بود ،به تبع آن پرندگان مهاجم و مزاحم کشت و کار مردم هم زیاد بودند. جدا از آنکه پرندگان از روزی شان بهره مند بودند ، گاهی اوقات هجوم پرندگان به مزارع منجر به نابودی و یا کاهش محصول می شد اینجا بود که بچه های آن دوران وظیفه نگهداری مزارع را بر عهده داشتند تا کشتزارها از شر گنجشک ها و یا چغوکهای مزاحم در امان باشد. مزارع زیبای ارزن بخصوص بعد از آبیاری بسیار خنک و زیبا و پر نشاط بود . ارزن در قدیم از اهمیت خاصی برخوردار بود و نون ارزنی یک نان ویژه و ارزشمند بود علاوه بر آن دانه های ریز ارزن غذایی خوشمزه برای پرندگان،بویژه چغوک ها بود. ارزن اواخر بهار بعد درو گندم و با ریشه گندم کشت می شود و اوایل پاییز با بور شدن و طلایی شدن کم کم برای درو و دروازه شدن آماده می شود. سرسبزی زیبا و رقص خوشه های زیبای ارزن در معرض بادهای تموز ، موجب وسوسه حملات پرندگان می شد. بچه ها در  خنکی صبح و بعد از ظهر مشغول فراری دادن چغکوها بودند. چغوک ها پرندگانی  کوچک و بامزه و فراوان بودند که وقتی در کنار هم قرار می گرفتند بسیار زیاد و پر سر و صدا و شبیه گرد باد بودند که اگر سنگی به داخل مسیر  چغوک ها پرتاب می کردیم چندین چغوک سقوط می کرد و همچنین  از ابزارهای متفاوت و مختلفی برای فراری دادن آنها استفاده می کردیم ابزارهایی نظیر ده وول یا مترسک ، پرتاب سنگ با په لخمون ، سر صدا کردن و هو هو کردن و مهمترین ابزار خه لت، خه لت کردن بود خه لت با قوطی های رب و کمپوت.
به این صورت که سنگ های ریز و یک شکل ، داخل قوطی می ریختیم و درب قوطی را تا می زدیم و سپس تکان می دادیم تا ایجاد صدا می کرد تکان دادن و خه لت  خه لت  کردن چون زمان بر و طولانی بود، هم موجب خسته شدن دست می شد و هم سرو صدای زیاد و طولانی برای خود ما نیز آزار دهنده بود امروزه قوطی های کنسرو و کمپوت را که می بینم یاد چغوک ها و مزارع زیبای ارزن میافتم .
به هر حال نسل قدیم پرتلاش و باهوش بودند و شگردهای خاصی برای کسب و کارشان داشتند نسل امروز هم باهوش تر از قدیم میزان تولیدات را چند برابر کرده است و همچنان رو به جلو در حال حرکت است به امید روزهای بهتر .
پیروز و سربلند باشید .
     احمد عظیمی  _ کریمی آوای اسفاد